Nghĩa trang xanh, an táng xanh hướng đến phát triển đô thị bền vững

Xây dựng công viên nghĩa trang, phát triển thành không gian công cộng đa chức năng và không gian sinh thái là một giải pháp tất yếu nhằm giải quyết các vấn đề quỹ đất ngày càng hẹp, nghĩa trang quá tải, ô nhiễm môi trường...

Tiếp nối chuỗi tọa đàm “Hạ tầng xanh trong đô thị” do Viện Nghiên cứu Đô thị và Phát triển hạ tầng (Tổng hội Xây dựng Việt Nam) chủ trì, sáng ngày 29/11/2024, Viện Nghiên cứu Đô thị và Phát triển Hạ tầng phối hợp cùng Ban phục vụ lễ tang TP Hà Nội tổ chức buổi Tọa đàm “Nghĩa trang và an táng xanh – Hướng đến đô thị xanh, bền vững”.

Các đại biểu chủ trì buổi tọa đàm

Tham dự tọa đàm có PGS. TS. Lưu Đức Hải – Viện trưởng Viện Nghiên cứu Đô thị và Phát triển Hạ tầng, Ths. Phan Thanh Mai – Phó Viện trưởng, ông Lê Hồng Lân – Trưởng ban phục vụ lễ tang Hà Nội cùng đại diện các cơ quan quản lý nhà nước, Bộ Xây dựng, Trường ĐHXD, ĐHKT Hà Nội và một số doanh nghiệp ngành Xây dựng.

Phát biểu khai mạc tọa đàm, PGS-TS. Lưu Đức Hải, Viện trưởng Viện Nghiên cứu đô thị và Phát triển hạ tầng cho biết, phát triển đô thị bền vững trên thế giới nói chung và ở Việt Nam nói riêng là nhu cầu cấp bách hiện nay, cần có sự chung tay của các cấp chính quyền và toàn xã hội. Sự quá tải và ô nhiễm ở các đô thị lớn của Việt Nam hiện nay đặt ra nhu cầu tất yếu của việc hình thành và phát triển đô thị xanh, bền vững. Trong quá trình xây dựng và phát triển đô thị theo hướng bền vững, việc tìm hiểu và ứng dụng các nghiên cứu về hệ thống hạ tầng xanh cần được quan tâm một cách đúng mức. Hệ thống hạ tầng xanh đóng góp phần không nhỏ vào việc phát triển đô thị bền vững nói chung và cho các đô thị của Việt Nam nói riêng.

“Các nhà khoa học của Việt Nam thông qua chuỗi toạ đàm đã từng bước hệ thống hoá cơ sở lý luận về Hạ tầng xanh và các thành phần xanh của HTX một cách toàn diện. Từ đó gợi mở những chủ đề mới cho nghiên cứu khoa học, các luận văn, luận án...” - PGS. TS. Lưu Đức Hải nhấn mạnh.

Toàn cảnh buổi tọa đàm

Phát biểu tại Tọa đàm, ông Lê Hồng Lân - Trưởng Ban Phục vụ lễ tang thành phố Hà Nội cho biết, Thủ đô Hà Nội đang có những quy hoạch nhất định về công viên nghĩa trang; nhiều nghĩa trang trong nội thành đã được di dời ra khu vực khác, một số công viên nghĩa trang ngừng hoạt động, quy hoạch lại hoặc thay đổi chức năng nhằm mục đích sử dụng hiệu quả và tiết kiệm quỹ đất cho thành phố.

Chia sẻ về định hướng chính sách trong thời gian tới, ThS. Nguyễn Khánh Long, Cục Hạ tầng kỹ thuật (Bộ Xây dựng), cho biết mục tiêu của Bộ Xây dựng là dự thảo luật quản lý nghĩa trang, trong đó định hướng quy định về công trình xanh: “Hiện nay, Bộ Xây dựng đang hoàn thiện hồ sơ, dự thảo Luật Quản lý phát triển đô thị trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 9 (5.2025), trong đó dự kiến quy định một số nội dung liên quan đến quản lý, xây dựng nghĩa trang, cơ sở hỏa táng và cơ sở lưu tro cốt trong nội dung chính sách quản lý phát triển hạ tầng kỹ thuật đồng bộ”.

Đánh giá về thực trạng sử dụng đất xây dựng nghĩa trang hiện nay, ThS. Trần Quý Dương, Khoa Kiến trúc và Quy hoạch (Đại học Xây dựng Hà Nội), cho biết, nhiều gia đình lấn chiếm đất nông – lâm – nghiệp làm quỹ đất nghĩa địa dự trữ cho gia đình, dòng họ, dẫn đến việc thu hồi đất để xây dựng công trình công cộng rất tốn kém. Các nghĩa trang nằm sát khu dân cư, không thu gom nước ngầm gây ô nhiễm môi trường.

Từ đó, ông Dương đề xuất giải pháp xây dựng công viên nghĩa trang, phát triển thành không gian công cộng đa chức năng và không gian sinh thái. Công viên nghĩa trang vừa là nơi tưởng niệm người đã khuất, vừa tích hợp các chức năng phục vụ cộng đồng. Bán kính nghĩa trang nằm gần các tuyến giao thông công cộng chính của đô thị để người dân thuận tiện thăm viếng và sử dụng các tiện ích.

Tham luận tại tọa đàm, các đại biểu tham dự đã đóng góp về khái niệm về nghĩa trang xanh, an táng xanh. Theo đó nghĩa trang xanh được định nghĩa là hệ thống nghĩa trang được quy hoạch, đầu tư xây dựng sử dụng hình thức mới văn minh, hiện đại nhằm tiết kiệm tối đa quỹ đất, kinh phí xây dựng và đảm bảo yêu cầu môi trường cũng như cảnh quan xung quanh, giảm phát thải khí nhà kính, thích ứng với biến đổi khí hậu. Trong khi đó an táng xanh là mô hình nghĩa trang áp dụng các phương pháp an táng bảo vệ môi trường và hệ sinh thái, đồng thời có thiết kế tạo ra không gian xanh, hài hòa với môi trường đô thị, bảo tồn chức năng của hệ sinh thái.

Kết thúc buổi tọa đàm, PGS. TS. Lưu Đức Hải – Viện trưởng Viện Nghiên cứu Đô thị và Phát triển Hạ tầng trân trọng cảm ơn các đại biểu tham dự buổi tọa đàm. Đánh giá cao các tham luận tại tọa đàm và mong muốn chuỗi tọa đàm “Hạ tầng xanh trong đô thị” sẽ là đề án khoa học cấp quốc gia vào năm 2025.